Młodzieżowe słowo roku 2023 już w boksach startowych! Co tym razem zaskoczy boomerów? Czy tradycja jest cały czas widoczna wśród młodzieży? A może jednak dominują nowe słowa, które nic mi nie mówią? Czas na odsłonięcie finałowej dwudziestki!
Młodzieżowe słowo roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN pod patronatem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego. Początki inicjatywy datuje się na 2016 rok, kiedy to ruszyła pierwsza edycja. Jeśli mowa o dzisiejszych czasach, do 8 listopada 2023 roku internauci mogli zgłaszać swoje propozycje. Teraz natomiast rusza ogólnopolskie głosowanie, które potrwa do 30 listopada 2023 roku.
W zeszłym roku wygrała essa, a nagrodę jury zdobyła odklejka, która i w tej edycji pojawia się w propozycjach. Jestem zażenowy, że Twoja Stara kopie sobie grób w mogile zapomnienia, bo niestety tym razem nie załapała się do finałowej 20. Za to pojawiło się proste, ale jakże przewrotne lol. Używałem tego zwrotu, gdy dzisiejsza młodzież na chleb mówiła jeszcze beb. Git (gites majonez wiecznie żywe w moim słowniku!) z kolei według rankingu demotywatorów okazało się jednym z najbardziej boomerskich zwrotów, więc mamy tutaj spory plot twist, bo ma szansę na wygraną w przeciwstawnym rankingu. A czy reszta wyrazów jest mi znana?
Młodzieżowe Słowo 2023 roku – lista kandydatów wraz z definicjami
Nie będę zgrywał nie wiadomo kogo – musiałem parę słówek pogooglować. Szanowne Panie, Szanowni Panowie, droga młodzieży! Oto finałowa dwudziestka (wraz z oficjalnymi definicjami) nominowanych, którzy powalczą o miano Młodzieżowego Słówka 2023 roku!
- bambik – żółtodziób, nieudacznik, słabeusz, początkujący albo gorszy gracz, zawodnik. Określenie pejoratywne lub ironiczne, czasem żartobliwe (w nawiązaniu do wiralowej piosenki o bambiku z gry wideo „Fortnite”, który „nie ma V-dolców”, czyli waluty używanej w tej grze)
- baza – wyraz aprobaty, uznanie dla czyjejś opinii, zwłaszcza wygłaszanej z odwagą lub kontrowersyjnej. W Polsce od dawna także składnik popularnego określenia „czaić bazę”
bratku/bruh – zwrot do kumpla, przyjaciela, ziomka (dawne bracie, brachu), występujące też w wersji zapożyczonej z angielskiego (brother, skrócone bro)’. Bruh bywa synonimem bratku - cringe – coś żenującego, obciachowego, wywołującego wstyd lub niesmak.
- delulu – oznacza osobę ogarniętą obsesją, zakochaną w swoim idolu/idolce, rzadziej w osobie z bezpośredniego otoczenia, i wierzącą we wzajemność.
- drillowiec – osoba interesująca się drillem, czyli bardziej agresywną, mocniejszą i mroczniejszą odmianą trapu (dominującego w ostatnich latach nurtu rapu). Gdy wykracza poza kontekst muzyczny, opisuje w sposób pozytywny pewien luz w zachowaniu i ubiorze, częściej jednak jest pejoratywnym określeniem wytykającym łączenie patologii, nawiązań do świata gansterskiego i drogiej garderoby.
- fr/for real – z ang. for real ‘naprawdę, realnie, rzeczywiście, na serio’ Zazwyczaj występuje jako wyraz zgody i aprobaty wobec wypowiedzi przedmówcy
- git – dobry, dobrze’(skrót: G); zgłaszane także w wersji gites, gitesik, gitara, gituwa (gitówa). Słowo wieloznaczne, obecne w slangu od stu lat
- imo – skrót od ang. in my opinion ‘moim zdaniem’. Jest akronimem zastępującym dłuższe wyrażenia: „według mnie”, „w moim przekonaniu”
- kys – skrótowiec od ang. kill yourself, czyli dosł. ‘zabij się’. Niedosłowne, czasem żartobliwe określenie oznaczające tyle co ‘odczep się, ogarnij się’ albo ‘zamknij się’, kończące dyskusję. Popularne w grach wideo i na YouTube.
- LOL – skrótowiec od ang. lots of laugh ‘dużo śmiechu’; niegdyś odnosił się do zaznaczania komizmu i żartu, obecnie coraz częściej występuje w wypowiedziach o czymś niespodziewanym, zaskakujących, nieodpowiednim i wcale nieśmiesznym
- NPC – niewyróżniająca się lub nieznana osoba; ktoś, kto zachowuje się mechanicznie, podejrzanie, dziwnie – jak postać z gry; od ang. non-player character, non-playable character ‘postać niebędąca graczem’; polski wariant tego skrótowca to enpecet
- odklejka – stan oderwania od rzeczywistości lub osoba, która nie rozumie, co się dzieje, jest nieobecna myślami, zachowuje się dziwnie lub głupkowato
- oporowo – bardzo, dużo, najmocniej, najlepiej, ale także intensywnie pracować, robić coś do końca. Synonim wyrażenia w opór oraz do oporu.
- rel – z ang. relatable; ‘możliwy do powiązania z tematem’; potwierdzenie tego, co mówił przedmówca; inaczej „czuję to samo” lub zgadzam się z tobą
- rizz – wyraz pochodzi od ang. charisma. Oznacza zespół cech pozwalających na duży wpływ na płeć przeciwną; urok; umiejętność „podrywu” i szerzej – wrażenie wywierane na innych;
- side-eye – tłumaczone na język polski jako „boczne oko”; Spojrzenie z ukosa wyrażające, zdumienie, zażenowanie, niechęć, niezadowolenie; wywodzi się z memów prezentujących twarze z tzw. „krzywym spojrzeniem”
- sigma – określenie wywodzące się z manosfery i odnoszące się do mężczyzny niezależnego, intrygującego, pewnego siebie. Sigma jest „samotnym wilkiem”, przekonanym o swej nieprzeciętności, odnosi sukcesy, ale się z tym nie afiszuje. Współcześnie, coraz częściej używane na określenie każdej osoby (także kobiety), która cieszy się z jakiegoś osiągnięcia; wyrażenie podziwu
- slay – świetnie, znakomicie; określenie czegoś, co robi wrażenie, albo kogoś, kto wzbudza podziw, imponuje, „poraża”, np. atrakcyjnym wyglądem; okrzyk zadowolenia. Slangowe: „you slay me” w formie dowcipnego komentarza stosowane było już sto lat temu
- zgerypała – żartobliwy zrost wyrazowy oznaczający ocenę niedostateczną lub komentarz do fatalnej w skutkach decyzji, nieszczęśliwego zbiegu okoliczności; niefart. Pochodzi z cytatu: „Z gery pała, z maty kolejna”, zaczerpniętego z serialu „Szkoła”. Słowa te stały się popularnym wiralem rozpowszechnionym w mediach społecznościowych.
Młodzieżowe Słowo 2023 roku – czy odklejka wygra z nowymi kandydatami? Gra się rozpoczęła!
Moim faworytem jest chyba słówko zgerypała, bo jego geneza jest dosyć zabawna. Dodatkowo to taki w sumie powrót do tradycji. Używałem tego zwrotu prawie 30 lat temu zanim było jeszcze modne. Czuje w kościach jednak, że wygra tu cringe. Chociaż widzę potencjał w słówku „odklejka”, która rok temu zdobyła nagrodę jury.
Ikea z oficjalnym patentem na system, który zwiększy bezpieczeństwo w domach
Na Młodzieżowe Słowo roku 2023 można głosować za pośrednictwem strony Słownika Języka Polskiego. Czas na oddanie głosu mija 30 listopada 2023 roku. Ogłoszenie wyników odbędzie się na początku grudnia 2022 roku. W pozostałych edycjach wygrały następujące słowa w ogólnopolskim plebiscycie:
- 2016 – sztos
- 2017 – XD
- 2018 – dzban
- 2019 – alternatywka
- 2020 – brak, jedynie wyróżnienie słówka tozależyzm
- 2021 – śpiulkolot
- 2022 – essa